Natuur op het park

Een bewoners initiatief

Natuur op het park

Enkele jaren geleden werd door een groepje enthousiaste bewoners met hart voor de natuur de werkgroep “natuur op het Park” opgericht. Ons park is, vergeleken met andere recreatieparken, buitengewoon interessant vanwege het bosachtig karakter. Hoewel er helaas te veel bomen worden gekapt en tuinen betegeld, blijft er gelukkig genoeg over om van te genieten. De lijst van waargenomen dieren- en plantensoorten is dan ook indrukwekkend. Jacques Joosten was coördinator, maar helaas is hij verhuisd. De taken zijn toen overgenomen door Pien Collignon en Dick Wilhelm. Helaas is Pien ook verhuisd en door andere omstandigheden staan de activiteiten de laatste tijd een laag pitje. Wij hopen dat er zich weer vrijwilligers aanmelden om samen met Dick de werkgroep ‘Natuur op het park weer levendig te maken.

Onze activiteiten tot nu toe:

Het samenstellen van leaflets over diverse onderwerpen gerelateerd aan de natuur op het park. U vindt alle tot nu toe verschenen leaflets op de website van de Belangenvereniging, waarvoor onze hartelijke dank. Omdat PDKB niet langer mee kan werken aan de verspreiding, bereiken we jammer genoeg maar een deel van onze bewoners en recreanten.
Wij gaan graag door met het samenstellen van deze leaflets. Onderwerpen genoeg!
Als u een bijdrage wilt leveren juichen wij dat van harte toe.
Bijhouden van waarnemingen van minder algemene of zelfs zeldzame soorten op het park. Waarnemingen in de directe nabijheid van het park zijn voor ons ook interessant. Wij hebben een grootformaat plattegrond van het park, maar deze bevindt zich in het Kievitsnest waar niemand hem ziet. PDKB heeft een kleiner formaat plattegrond in haar vitrine hangen met “onze” waarnemingen. Wij zouden heel graag een grotere vitrine plaatsen op een duidelijk zichtbare plaats. De waarnemingen worden nu gecoördineerd door Dick Wilhelm. Graag zouden we dit alles delen met iedereen die belangstelling heeft voor zijn directe omgeving, maar de middelen ontbreken op dit moment. Enkele opvallende soorten van de laatste tijd zijn: Carolina-eend, sneeuwgors, appelvink, oehoe, vuurgoudhaantje en wasbeer.

Wilt u uw waarnemingen doorgeven aan Dick?
Telefoon: 0623005799 of email: wilhelm.fil@gmail.com
Begeleidende foto’s zijn helemaal prachtig. U kunt ook advies vragen of een foto sturen als u er zelf niet uitkomt.

Advies voor het diervriendelijk inrichten van uw tuin. De reeds verschenen leaflets geven hier al veel informatie over.
Wij hebben met vrijwilligers meer nestkasten op het park
Wij zouden graag met hulp en ondersteuning van bewoners een voedselbos realiseren. Wij hebben de kennis vergaard, maar de weg er naartoe is moeizaam door bureaucratie en corona. Desondanks zijn wij hier nog steeds actief mee bezig. Het plan is nog steeds springlevend en wordt door klimaatverandering alleen maar steeds actueler en urgenter.

Ondanks de veelgehoorde waardering voor onze inspanningen is het organiserend groepje duidelijk te klein. Wij verwelkomen daarom graag extra vrijwilligers die van de natuur houden en een bijdrage willen leveren in de organisatie. Denk hierbij aan lezingen of natuurwandelingen e.d.

Wij blijven ons met enthousiasme inzetten voor een groenere omgeving met meer biodiversiteit, waarin het goed toeven is voor mens en dier!

Dick Wilhelm.

Leaflet 41 - januari 2023 - De bloeiende wintertuin.

De tuin leeft altijd, dus ook in de winter. Het winterbeeld kan heel aantrekkelijk zijn. Afgestorven planten kunnen een bijzonder beeld geven met bijvoorbeeld kaardenbol of ceratostigma (loodkruid). Deze “dode” stengels kun je dus beter in het voorjaar wegknippen zodra vroege planten de lente echt gaan inluiden. Daarnaast zijn er natuurlijk volop groenblijvende planten, waaronder ook kruiden. Ik wil het nu hebben over planten die bloeien in de winter, want daar zijn veel juweeltjes bij. Ik houd een periode aan van januari tot half maart. Het overgrote deel van deze winterbloeiers bestaat uit struiken en bollen, maar eerst een paar andere types. Er zijn vroegbloeiende bomen. De meeste vallen onder de prunusfamilie (sierkersen).

Leaflet 40 - december 2022 - Kerstversiering (maar dan anders)!

KERSTVERSIERING (maar dan anders!)
Veel mensen kopen kant-en-klare kerststukjes in de supermarkt, het tuincentrum of bij de bloemist. Smaken verschillen, maar ik vind deze over het algemeen niet heel fraai of creatief. Daar komt bij dat de mooiere heel duur zijn. Dat kan anders! Kijk om je heen in de tuin of in het bos. De mogelijkheden zijn eindeloos.

Leaflet 39 - december 2022 - Heggen, ook op het park.

Een stukje geschiedenis Al heel lang vormt de heg één van de meest karakteristieke elementen van het cultuurlandschap. Door schaalvergroting van boerenbedrijven zien we nu vooral een eindeloze groene monotonie van weilanden en akkers omgrensd door prikkeldraad en sloten. Heggen bestaan al heel lang als perceelgrens en veekering. De meest gebruikte heg als veekering is een heg van meidoorn, een natuurlijk alternatief voor prikkeldraad en veel effectiever. Sommige van deze heggen zijn al enkele
duizenden jaren oud. Het Maasheggengebied in Limburg werd al genoemd door Julius Caesar in De bello Gallico. Zijn legers hadden grote moeite om door het gebied heen te manoeuvreren. Heggen werden dan ook met elkaar verbonden door middel van
vlechtwerk. Dit wordt nog steeds toegepast en staat nu erg in de belangstelling. Er zijn zelfs kampioenschappen heggenvlechten in Nederland. Het landschap zag er dus heel anders uit. Een kilometerslange meidoornheg is in het voorjaar een feest voor het oog en in het najaar komen er massa’s vogels op af om de bessen te eten. De tijden zijn veranderd. Sinds 1900 is minimaal 225.000 strekkende kilometer verdwenen.

Leaflet 38 - oktober 2022 - Bomen over heggen, houtwallen en bosstroken

Heggen, houtwallen en bosstroken hebben grote waarde voor het landschap en de natuur. Het Nederlandse landschap werd tot in de vorige eeuw doorkruist door vele kilometers van zulke groene verbindingen. Ze fungeerden als erfafscheidingen en veekering en ze leverden ook nog voedsel als fruit en noten. Met de schaalvergroting van de landbouw en de komst van prikkeldraad gingen ze massaal tegen de vlakte. Daarmee ging voor planten en dieren veel leefgebied verloren, maar ook de mogelijkheid om zich door het landschap te verplaatsen.
Stichting Deltaplan Biodiversiteitsherstel, een samenwerking van wetenschappers, bedrijven, boeren en burgers willen de natuurlijke soortenrijkdom van Nederland herstellen. Zoals bekend gaat die bij insecten, planten en vogels in rap tempo achteruit. Een relatief eenvoudige manier om biodiversiteitsverlies te stoppen en zelfs om te draaien is het terugbrengen van zogeheten landschapselementen: knotwilgen, losse bomen, smalle bosstroken, natuurlijke oevers, hoogstamboomgaarden en heggen.

Leaflet 37 - september 2022 - Mussen en mussen die geen mussen zijn

Nederland kent twee soorten “echte” mussen. De meest bekende is de huismus, al heel lang de meest voorkomende vogelsoort in ons land. Een enkele keer wordt de huismus van de toppositie verdrongen door de merel, maar nu is hij weer de meest algemene. Dit komt ook doordat de merel getroffen werd door een nare ziekte die de afgelopen jaren veel merels het leven kostte Echter, met de huismus gaat het helemaal niet goed. Hij is een echte cultuurvolger. Hij leeft in de nabijheid van mensen, maar houdt vooral van de menselijke leefwijze van pakweg 50 jaar geleden. De mens leeft tegenwoordig vooral in moderne huizen met veel betonplaten, isolatie etc. in plaats van huizen met dakpannen met volop nestgelegenheid voor huismussen.

Leaflet 36 - augustus 2022 - Waterhuishouding in de tuin

Gelet op klimaatverandering en te verwachten grote perioden van droogte is waterhuishouding in de tuin een
belangrijk onderwerp. Anticipeer, en weet waarop je precies moet letten!
DE BODEM
Om de tuin te laten fungeren als een spons en te zorgen dat hij goed regenwater kan opnemen, is het
goed om te veel verharding achterwege te laten. Reken ongeveer een kwart tot een derde van de totale oppervlakte
voor verharding. Kies waar verharding nodig is (paden, terrassen) voor halfverharding (grind, split, houtsnippers of
perzikpitten) en kies bij tegels voor innovatieve waterdoorlatende soorten. Ook een watergoot als terrasafbakening
is een waardevolle aanvulling. Hiermee voorkomt u ook dat bij veel regen de tuin blank komt te staan. Zet (een)
regenton(nen) neer om zoveel mogelijk regenwater op te vangen en sluit deze aan op de dakgoot/regenpijp

Leaflet 35 - juli 2022 - Bermen en grasvelden

Bermen en grasvelden
Op het park zijn we met dit onderwerp snel klaar: Stukjes gras worden “netjes” kort gehouden en absoluut zonder “onkruid”. Het gevolg is een doodsaai stuk biljartlaken dat volkomen nutteloos is voor de natuur. Gelukkig groeien er nog wat wilde planten
buiten de grasveldjes en in tuinen. Ik zal mij vanwege het grote belang van het onderwerp ietwat buiten de parkgrenzen begeven.
Nu het landschap de laatste jaren zo sterk veranderd is, met hoofdzakelijk monocultuur, zijn wegbermen uiterst belangrijk geworden voor insecten, vogels en eigenlijk voor de natuur in het algemeen. Door het overbruggen van grote afstanden over monoculturen raken insecten uitgeput en hebben zij moeite op tijd voedsel (brandstof) te vinden. Daarom worden bermen steeds vaker ingezaaid met wilde planten. Dit is voor insecten zeer nuttig en bovendien een genot om te zien.

Leaflet 34 - mei 2022 - het nut van wilde planten op het park

Wat wij mensen meestal tot onkruid bombarderen, en dat wij dus trachten te verwijderen, omschrijven wij als: “wilde planten die wij op een bepaalde plaats niet willen hebben”. Ook tuinplanten kunnen zich uitzaaien, en sommige soorten zijn daar erg goed in!
De meeste van deze ongewenste planten zijn echter buitengewoon nuttig voor de Bladhaantje dierenwereld, met name voor de insecten. Zoals u weet gaat het daar heel slecht mee, door diverse omstandigheden. Dit klinkt als een open deur (of een heleboel open deuren), maar bitter weinig mensen houden serieus rekening met deze kennis. Insecten vinden wij mensen helaas vaak vervelend, eng of vies, met een mogelijke uitzondering voor dagvlinders. Ik wil hier graag wat informatie met u delen over de kanjers onder de wilde planten en daarnaast ook enkele populaire tuinplanten. Doe er uw voordeel mee en help de natuur en uzelf en uw naasten. Sommige van deze kanjers behoren tot de meest gehate onder tuinbezitters. Wees allereerst dankbaar dat
enkele zeer hardnekkige “onkruiden” op ons park niet of heel weinig voorkomen. Voorbeelden zijn heermoes en haagwinde (pispotjes): die houden namelijk van klei, en niet van zandgrond. Zevenblad komt wel voor, maar is niet zo’n plaag als in andere leefomstandigheden. Deze plant is overigens prima eetbaar en door veelvuldig plukken zal deze bodembedekker de strijd uiteindelijk opgeven.

Leaflet 33 - april 2022 - Maai Mei Niet

Bloemrijke graslanden kwamen zo’n vijftig tot honderd jaar geleden nog op grote schaal voor in Nederland. Door een eeuwenlange constante cyclus van maaien en hooien (en dus afvoeren) door boeren zijn deze bloemrijke hooilanden ontstaan. Mede door schaalvergroting en overbemesting in de landbouw zijn vele bloemrijke graslanden verdwenen. Naast het verlies van een grote variatie aan bloemsoorten is daarmee ook de bijbehorende fauna verdwenen. Voor veel insecten, bijen en vlinders zijn veel inheemse bloemen van essentieel belang voor hun voortbestaan. Door het opnieuw creëren van bloemrijke graslanden dragen we bij aan het herstel van de biodiversiteit.

Leaflet 32 - maart 2022 - Lentekriebels

De natuur slaapt nooit, maar ze is nu heel erg zichtbaar. De wintermaanden zijn altijd interessant. Er zijn al flink wat bloeiende planten in de tuin!
De eerste gasten Zweefvliegen, vlinders en overwinterende bijen zoals hommels, honingbijen en solitaire bijen komen tevoorschijn zo gauw de temperatuur boven de 10 graden komt, ergens tussen februari en april. Zoete nectar en stuifmeel, verborgen onder helder gekleurde bloembladen van voorjaarsbloeiers zijn de eerste levensbehoeften voor hongerige insecten.

Leaflet 31 - februari 2022 - Voedselbos Baarle-Nassau

Het is er! En ook nog vlak bij het park! Na inschrijving voor de ‘Pilot Grond voor Voedselbossen’ van het Groen Ontwikkelfonds Brabant (GOB) gaat Nicolaas Geijer een voedselbos aanleggen op een perceel van plm. 6 ha. Hij heeft een prachtig plan geschreven en getekend, met veel oog voor de al aanwezige grondcondities ter plekke. Het voedselbos zal in de toekomst commercieel geëxploiteerd worden. Bij die exploitatie wordt samenwerking gezocht met partners en bewoners. Er zal ook geëxperimenteerd worden met eetbare soorten die je minder snel verwacht.

Leaflet 30 - januari 2022 - Kraaien en hun naaste verwanten

Verreweg de meest algemene kraaiachtigen in Nederland zijn de kauw en de zwarte kraai. Echter op ons park zien we deze twee soorten niet veel. Ze houden niet zo van een habitat als de onze. Zodra je het park verlaat en langs de akkers rijdt of loopt wemelt het van de kauwen en zwarte kraaien. Kauwen zitten ook volop in steden en dorpen, vaak in flinke groepen. Zwarte kraaien komen meestal voor in paren. Een andere kraaiensoort die we op het platteland tegenkomen is de roek. Deze is even groot als de kraai en vertoont een paar kleine verschillen (zie de afbeeldingen). De kauw is duidelijk kleiner en heeft grijs in het verenkleed en opvallend lichte ogen. Kauwtjes zijn altijd in beweging en erg leuk om te observeren

Leaflet 29 - november 2021 - De tuin in de winter

Wat gebeurt er in de winter? Natuurlijk heeft u niet de fout gemaakt om uw tuin “winterklaar” te maken: het dode blad ligt in de border om te zorgen voor bescherming tegen vorst, dieren onderdak te bieden en voeding aan de bodem te geven. Wellicht heeft u een deel in een compostbak gedeponeerd. Sparren en dennennaalden zijn grotendeels verwijderd, aangezien die de bodem nog zuurder maken dan die op het park van zichzelf al is.

Leaflet 28 - oktober 2021 - Herfsttijd is planttijd

Waarom we nu moeten planten: de aarde is dan nog warm, zodat de wortels zich goed kunnen ontwikkelen. Daar heeft de plant alle tijd voor omdat hij geen energie hoeft te steken in blad- of bloemvorming. De vorst is nog een paar maanden uit zicht. Wat kunnen we nu het beste planten? Struiken en bomen met een houtige structuur, vaste planten en voorjaarsbollen. Plant bollen in groepen, kies waar het kan voor botanische verwilderingsbollen.

Leaflet 27 - augustus 2021 - Insecten: de stand van zaken

Nog niet zo lang geleden werd je geteisterd door wespen als je net lekker buiten zat met je versnaperingen, werd je
lek gestoken door muggen of belaagd door dazen en horzels. Na een autoritje was de voorzijde van het voertuig
zwart van de dode insecten. Gelukkig zijn we daar grotendeels van af. Tot zover: “Opa vertelt”.

Leaflet 26 - juli 2021 - Vlinderseizoen

Van vlinders krijg je nooit genoeg. Daarom een tweede leaflet Bont zandoogjegewijd aan deze schoonheden. Het vlinderseizoen is eindelijk op gang gekomen. Het koele voorjaar heeft de zaak vertraagd, maar de zon en de op dit moment bloeiende planten brengen nu veel vlinders naar onze tuinen, hoewel “veel” betrekkelijk is. Het is geen goed vlinderjaar en ook de afgelopen jaren waren niet goed voor de vlinders door het te droge voorjaar. Des te belangrijker zijn nu de waardplanten en voedselplanten.

Leaflet 25 - juni 2021 - Eten uit de tuin.

Een aantal open deuren, maar hopelijk ook wat verrassingen. Veel planten uit de tuin zijn eetbaar. Vaak gaat het om bij u allen bekende soorten waarvan blad en/of bloemen toegepast kunnen worden. Ik beperk mij hier tot planten, hoewel b.v. gewone tuinslakken soms ook als escargots geserveerd worden.
Het bekendst zijn waarschijnlijk de kruiden die vaak in potten worden gehouden, maar vele zijn ook erg mooi in de border. Soorten als rozemarijn, tijm, lavendel en kerrieplant zijn bovendien wintergroen. Zij bieden dan ook een mooi winterbeeld als de meeste andere planten afsterven. Kruiden die prachtig zijn tussen andere planten in de border in de volle grond, waar ze het meestal ook beter doen dan in potten, zijn bijvoorbeeld: dille, venkel, roomse kervel, borage (komkommerkruid), bieslook en andere looksoorten, salie (vele soorten), angelica (engelwortel), karwij, kamille (diverse soorten), marjolein (ook een geweldige plant voor vlinders en bijen, evenals veel andere kruiden).

Leaflet 24 - mei 2021 - Een pleidooi voor G R O E N

Bomen en planten zijn belangrijk: ze zorgen voor zuurstof, ze slaan CO² op (m.n. sparren en dennen zijn hier kampioen in!), ze brengen voeding in de grond, ze zorgen ervoor dat we ons fijn voelen, ze bieden onderdak aan vogels en insecten en aan de voet aan schimmels en paddenstoelen. Ze zorgen voor ons voedsel en specerijen, maar ook voor opname en afgifte van water en behoeden daarmee andere planten en mens en dier voor hittestress. Een boom staat niet op zich, maar vormt met de planten en bomen om zich heen een ecosysteem.
Wereldwijd worden vele miljoenen bomen gekapt, waaronder tropisch woud en naaldbomen. Meestal door multinationals die massa’s geld willen verdienen aan het hout zelf, of (monocultuur) palmolieplantages of sojateelt (voor veevoer) neerzetten die de plaats van het bos innemen, etc. Daarmee gaat veel waardevolle biodiversiteit (en de kennis daarvan!) verloren, en raken dieren en inheemse stammen (Amazone) hun leefgebied kwijt.

Leaflet 23 - april 2021 - Trekvogels

Eerst nog even de winterrust, die had u nog tegoed. (Was)beren, dassen en eekhoorns houden een winterrust. Wat is nu het verschil met winterslaap? Tijdens de winterslaap zakt de lichaamstemperatuur flink (bijna tot 0 graden), de ademhaling en het hartritme worden op een laag pitje gezet. Bovendien ontwaken winterrustende dieren af en toe om even wat te eten. Eekhoorns slaan van tevoren voedsel op en verstoppen het. Zo kunnen ze in de winter rustiger aandoen en veel in een warm holletje zitten. Uit recent onderzoek blijkt dat het verschil tussen winterslaap en winterrust niet altijd zo duidelijk is. Zo blijken winterrustende beren hun lichaamstemperatuur ook flink te verlagen.

Leaflet 22 - (extra editie) februari 2021 - Rupsje nooitgenoeg

RUPSEN: EEN PLAAG OF EEN ONMISBARE VOEDSELBRON?
Als we ons beperken tot het park kunnen we de rupsen die flink huishouden in moestuinen buiten beschouwing laten. Dit verhaaltje gaat over de twee grootste “lastposten” onder de rupsen, de eikenprocessierups en de rups van de buxusmot. Feitelijk is het verhaal heel simpel: de natuur lost het zelf op! Echter wij mensen willen om diverse redenen dingen die botsen met dit principe. Als het dan “mis” gaat verzinnen we allerlei methodes om het probleem op te lossen w.o. de meest drastische en funeste vormen van bestrijding. Ondanks de vele overeenkomsten zal ik detwee genoemde soorten apart behandelen.

Leaflet 21 - februari 2021 - Winterslapers

Om de winter te kunnen overleven moeten dieren hun winterslaap goed voorbereiden. Ze moeten – door in de herfst flink te eten – vetreserves opbouwen waar ze de hele winter op kunnen teren. Dan moeten ze een goede plek uitzoeken om de winter -beschermd tegen kou, nattigheid en roofdieren – veilig door te brengen.

Leaflet 20 - januari 2021 - De eekhoorn een vertederende deugniet

De eekhoorn is een echte bosbewoner. Hij is dan ook een algemene verschijning op ons park. Vrijwel iedereen heeft een zwak voor dit dier, waarbij het beweeglijke gedrag ongetwijfeld een rol speelt. Ook is hij niet schuw en daardoor veelvuldig in beeld.

Leaflet 19 - december 2020 - Wintergasten

Omdat dit verschijnsel (wintergast) voor andere diersoorten verwaarloosbaar is, beperk ik mij hier tot de vogels. Vrijwel alle wintergasten verlaten hun broedgebied omdat ze door de kou onvoldoende voedsel kunnen vinden. De meeste vogels op het park in de winter zijn standvogels.
Deze soorten (zoals mezen, spechten, merels, mussen etc.) worden hier dus niet besproken.

Leaflet 18 - april 2020 - Wie is de mol?

Wij hebben niet veel zoogdieren die leven van prooien waar wij weinig sympathie voor hebben. Vleermuizen leven van vliegende insecten. Daarnaast zijn er nog enkele bodembewoners die in de dierengids vallen onder insecteneters. Deze dieren leven van ongewervelden als kevers, pissebedden, wormen, spinnen en slakken. Deze beperkte groep bestaat uit de egel, spitsmuizen (enkele soorten) en de mol.

Leaflet 17 - januari 2020 - Vogels voeren in de winter, wel of niet?

Is het nodig om vogels te voeren in de winter? En zo ja, hoe voer je ze het best? Marc Scheurkogel, voorlichter bij Vogelbescherming Nederland, en bioloog Arnold van Vliet van Wageningen University geven antwoord.

Leaflet 16 - mei 2019 - Een dode boom is een levende boom

Beste lezer, dit wordt een negatief verhaal, maar met een positieve insteek. Het sluit naadloos aan bij het plan voor de eetbare bostuin, dat onlangs op het park geopperd is en gaat ook in op de zorgwekkende informatie die al geruime tijd het landelijke en internationale nieuws beheerst.
Dit zijn slechts enkele van de vele feiten:

Leaflet 15 - april 2019 - Duiven op het park

Bij veel mensen zijn ze niet zo geliefd. “Ze schijten alles onder”, “Dat eeuwige geluid”, zijn uitspraken die je vaak hoort. Mensen schrikken van dat schichtige opvliegen met een hoop lawaai. Dit gaat zonder uitzondering om de houtduif (geluid) die op ons park zeer algemeen is. Ik wil toch een lans breken voor deze soort. Het is best een mooie vogel en doet geen vlieg kwaad. Er wordt massaal jacht op gemaakt.

Leaflet 14 - maart 2019 - De roodborst

De roodborsten die hier de winter doorbrengen, komen voornamelijk uit Scandinavië en de landen ten oosten van ons. Zij zijn niet zo heftig territoriaal als ‘onze’ eigen roodborsten, die deels in de winter hier blijven. Ze slapen soms zelfs gezamenlijk bij elkaar. Met 250.000 – 350.000 broedparen is de roodborst in Nederland een van de algemeenste broedvogels. Het grootste deel hiervan trekt in het najaar weg en overwintert in Zuid-Europa (vnl. Spanje en Portugal). Het totaal aantal overwinterende roodborsten in Nederland wordt geschat op maar liefst 500.000 – 1.000.000 vogels.

Leaflet 13 - november 2018 - Bollen en knollen

Als de grond niet bevroren is kunnen bollen en knollen geplant worden in de volle grond en in potten. Iedereen kent natuurlijk de veel toegepaste soorten als tulpen, narcissen, krokussen, hyacinten en blauwe druifjes. Er zijn vele honderden soorten van deze bekende families, dus kijk er eens naar. De meeste zijn verrassend mooi. Als u bollen in potjes koopt, gooi ze niet weg als ze uitgebloeid zijn. De meeste doen het volgend jaar prima in de volle grond.
Nu wat aandacht voor enkele minder bekende, maar zeer aantrekkelijke bollen en knollen. Ze zijn soms te koop in
tuincentra of anders bij gespecialiseerde bollenkwekers als Van Tubergen of Bakker.

Leaflet 12 - september 2018 - Klein maar fijn

Onze mezen zijn klein, maar het kan nog kleiner. Drie soorten op ons park halen de 10 centimeter niet, van snavel tot de punt van de staart. Ter vergelijking: een koolmees meet 14 centimeter. De winterkoning De bekendste en ook wel klein Jantje genoemd. Als hij er is, is hij ook echt aanwezig. Zijn kwikzilverige zang (hier het geluid) is ongelooflijk voor zo’n klein baasje en zijn gedrag doet daar niet voor onder. Hij jaagt zelfs roofvogels zoals de sperwer weg. De reputatie van de winterkoning is al eeuwenoud.

Leaflet 11- augustus 2018 - Wespen en dubbelgangers

Wespen, hoornaars, bijen en zweefvliegen zijn nuttig!!!! Zij behoren tot de nuttigste dieren in de natuur en dus ook in onze tuinen. De mannetjes zijn belangrijk voor de bestuiving, de vrouwtjes zijn zeer effectief bij het verdelgen van echte plaaggeesten zoals muggen en steekvliegen. Soorten lijken op elkaar Er zijn ook andere insecten die geel met zwart gestreept zijn. Meestal zijn dit zweefvliegen en enkele bijensoorten.

Leaflet 10 - juli 2018 - Dagvlinders

Wat WILLEN ONZE vlinders? Zon, warmte, veel verschillende bloemen, waardplanten. Dit zijn eigenlijk de zaken waar het om draait in een vlinderleven. In dit stukje gaat het om dagvlinders. Nachtvlinders komen niet aan bod, hoewel dit er veel meer zijn, maar het is niet de bedoeling dat dit een boek wordt en bovendien vallen ze minder op. Om eitjes te maken hebben vlinders nectar nodig. Toppers onder de nectarplanten (bron Vlinderstichting) zijn o.a. vlinderstruik, judaspenning, hemelsleutel, klimop, ijzerhard (verbena), lavendel, koninginnenkruid, marjolein. Waardplanten: dit zijn soorten waarop rupsen leven. De belangrijkste zijn: grote brandnetel (vele soorten, de belangrijkste plant voor vlinders!!), judaspenning, koolsoorten en verwanten, vuilboom.

Leaflet 9 - juni 2018 - Onkruid?

Een stelling: “onkruid bestaat niet”.
Wat vrijwel iedereen beschouwt als onkruid kun je ook uitleggen als: planten die je op een bepaalde plaats liever niet wilt hebben. Het gaat hierbij lang niet altijd om wilde planten, maar soms ook om gekweekte planten die het erg goed doen in onze tuinen. Veel wilde planten zijn erg mooi en misstaan niet in een siertuin, maar ik zal mij beperken tot de wilde soorten die algemeen gezien worden als lastige “onkruiden”. Sommige hebben ook positieve kanten en daar gaat dit verhaal ook over. Diverse beruchte onkruiden komen op het park weinig voor (zoals heermoes, haagwinde, kleefkruid). Dit komt door de grond (vnl. zand).

Leaflet 8 - mei 2018 - De zomerzangers zijn terug!

Het aantal vogelsoorten dat terugkeert uit het zuiden is aanzienlijk. Hier alleen die zeker op ons park voorkomen. Tjiftjaf De vroegste van allemaal, herkenbaar aan zijn kenmerkende zang (zijn eigen naam!). Bij zachte winters blijft hij soms in ons land. Fitis Lijkt heel erg op de tjiftjaf (heeft lichtere poten en wat geel in het verenkleed). Vooral herkenbaar aan zijn ietwat droevige zang. Dit kleine zangertje trekt naar Zuidelijk Afrika(!). Wat een prestatie voor zo’n dreumes.

Leaflet 7 - mei 2018 - Kruiden in lentegerechten

Nu ga ik het hebben over kruiden, die vooral in lentegerechten gebruikt kunnen worden . Zuring: Dit kruid gebruik ik vaak bij de asperges. Knip de blaadjes fijn en strooi ze over gekookte asperges. Wees voorzichtig met te veel zuring. Heb je aanleg voor reuma, artritis, nierstenen, jicht of een overactieve darm, dan is het niet aan te raden. Een paar blaadjes kan geen kwaad maar gebruik het niet als groente (de Romeinen deden dit overigens wel!). Gebruik alleen de jonge blaadjes!

Leaflet 6 - april 2018 - Hoe maak ik mijn tuin diervriendelijk?

Dit gegeven is zo veelomvattend dat het lastig is om het enigszins beknopt te houden. Ik zal mij daarom beperken tot wat algemene zaken en een selectie van planten die interessant zijn voor vlinders, bijen, hommels en andere dieren.
Het is een open deur, maar een rommelige tuin is voor alle dieren beter dan een keurig aangelegde tuin met weinig meer dan een gazon en bestrating. Een vijver helpt altijd. Dieren die erg gesteld zijn op rommelhoekjes zijn bijvoorbeeld egels, padden en vele vogelsoorten. Blad opruimen en weggooien is zonde, verspreiden in de border zorgt voor bodemverbetering en veel meer dierenleven.

Leaflet 5 - februari 2018 - Kruiden in de wintertuin

Kruiden geven een gerecht extra smaak. Het voordeel is dat je dan minder zout hoeft te gebruiken. Wat is nu leuker dan even de tuin in te gaan en te plukken wat je nodig hebt? Ook in de winter zijn er kruiden die te oogsten zijn. Wel is het aan te raden in het voorjaar in een tuincentrum plantjes te kopen. Deze zijn nl. veel sterker dan de kruidenplanten die je in de supermarkt koopt. Heb je groene vingers? Koop dan zaden kopen en kweek ze op!

Leaflet 4 - maart 2018 - Onze spechten en andere stamgasten

Hier zijn enkele charismatische parkbewoners die alle een dubbelbestemming hebben. Ze zijn het hele jaar aanwezig. Ons park telt 4 soorten spechten (misschien 5): Zwarte specht Verreweg de grootste soort met ongeveer het formaat van een zwarte kraai. Onmiskenbaar met de rode kruin (bij het vrouwtje alleen de achterkruin). Hij broedt op ons park, maar hun aantal is klein, een soort om heel zuinig op te zijn. Hij/zij roffelt heel luid in het vroege voorjaar, vaak hoorbaar op meer dan een kilometer afstand.

Leaflet 3 - december 2017 - Onze mezen

Ons park telt 5 mezensoorten als vaste bewoners, waarvan er 4 zeker ook broeden. Twee daarvan zijn overbekend: de koolmees en de pimpelmees. Deze trouwe klanten komen bij alle bewoners in de tuin voor, vaak als broedvogel o.a. in nestkastjes, maar het hele jaar door op zoek naar voedsel. Koolmezen en pimpelmezen zijn ook van alle vogelsoorten het meest te vinden bij vetbollen, pindakaaspotten, pinda’s etc. Nog even voor de zekerheid: gebruik alleen speciale pindakaas voor vogels en verwijder hele pinda’s in diverse vormen op tijd (uiterlijk eind februari), omdat jonge mezen deze niet kunnen verteren en er dus in stikken. Dus, hoe leuk ook die pindasnoeren, wees voorzichtig.

Leaflet 2 - november 2017 - Help vogels de winter door!

Vogels in de winter kunnen weinig insecten, bessen en zaden vinden. Zeker als het vriest of als er sneeuw ligt. Vogels komen daarom in de winter gemakkelijker in de buurt van uw huis. Het kost vogels veel energie om hun lichaamstemperatuur op 40 graden te houden. Kleinere soorten verliezen in een koude nacht wel 10% van hun gewicht. Ze hebben onze hulp nodig om hun vetreserve op peil te houden. Door ze energierijk voedsel aan te bieden kunnen ze gezond de vorstperiode doorkomen.

Leaflet 1 - oktober 2017 - De egel

De egel is een schemer- en nachtdier. Voor zijn voedsel legt hij grote afstanden af, minstens een kilometer per nacht. De egels die overdag gezien worden zijn meestal in nood. De volwassen egel heeft ongeveer 7000 stekels op zijn rug en twee kleine kraaloogjes waar hij overdag nauwelijks iets mee ziet, vandaar zijn nachtelijke leefwijze. De egel is een zoolganger, dat betekent dat hij plat op zijn voetjes loopt. De egel houdt bij het voedsel zoeken zijn pootjes wat krom onder zijn lijfje, maar zodra de egel ergens voor weg loopt, komt hij omhoog en staat dan rechtop waardoor hij erg hard kan
lopen. ZINTUIGEN Een egel ziet slecht. Het is tenslotte een nachtdie